ملاصدرا و صد راه نرفته قمی‌ها/ بزرگداشت صدرالمتألهین ظرفیتی مهم برای کهک/ شهری که می‌تواند «شهر حکمت و فلسفه» لقب گیرد
به گزارش پایگاه خبری حمیت نیوز(حمنا) به نقل تابناک، اول خردادماه در تقویم کشور روز بزرگداشت صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی ملقب به صدرالمتألهین یا ملا صدرا نام‌گذاری شده است.
ملاصدرا، عارف، مفسر، حکیم و یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان و متفکران اسلامی در قرن ۱۷ میلادی (۱۰ هجری) است که تأثیر عمیقی بر فلسفه و کلام شیعه گذاشت و با تأسیس مکتب فلسفی خود به نام "فلسفه صدرایی" به تبیین مفاهیم عمیق وجود، معرفت و رابطه انسان با خدا پرداخت.
ملاصدرا با ترکیب فلسفه مشاء و اشراق، نظام فلسفی جدیدی را ارائه داد که به بررسی عمیق‌تری از وجود و حقیقت می‌پرداخت و به اهمیت تجربه‌های عرفانی و شهودی در درک حقیقت تأکید داشت و این موضوع را در آثارش به خوبی بیان کرده است.
او به تبیین اصول کلامی شیعه کمک کرد و مباحثی مانند توحید، نبوت و معاد را به شیوه‌ای نوین بررسی کرد و مفهوم "وحدت وجود" را به عنوان یکی از اصول اساسی فلسفه خود معرفی کرد که تأثیر زیادی بر تفکر شیعه و عرفان اسلامی گذاشت و آثار او، به ویژه "اسفار اربعه"، هنوز هم در حوزه‌های فلسفی و کلامی مورد مطالعه و بحث قرار می‌گیرند.
انتخابی به نام کهک
خانه ملاصدرا از جا‌های دیدنی قم در کهک است که در منتهی الیه غربی آن در محله چال حمام قرار دارد؛ و قدمت آن به دوره صفویه بازمی گردد و در سال ۱۳۷۵ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفت.
ملاصدرا و کهک به عنوان دو موضوع مرتبط با یکدیگر در تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی مطرح می‌شوند و ملاصدرا در آنجا به تحصیل و تدریس پرداخته و شاگردان مهمی را تربیت کرده است.
این فیلسوف اسلامی در ایامی که او و مواضعش را حتی در محل زادگاهش بر نمی‌تابیدند به قم تبعید می‌شود و در حالیکه قم منطقه توسعه یافته تری نسبت به کهک بوده است، کهک را برای زندگی و امور تحصیلی و پژوهشی انتخاب می‌کند و این در حالیست که او حتی او با پای پیاده برای زیارت حضرت معصومه (س) به این شهر رفت و آمد داشته و خود می‌نویسد که بسیاری از گره‌های فکری اش در حرم بانوی کرامت و پس از زیارت برطرف شده است.
ظرفیت‌های مهم بزرگداشت ملاصدرا
نام‌گذاری اول خردادماه در تقویم کشور به عنوان روز بزرگداشت صدرالمتألهین یا ملا صدرا و وجود خانه او در کهک می‌تواند زمینه مهمی برای شهر کهک و استفاده کهکی‌ها از ظرفیت خانه تاریخی ملاصدرا در این شهر باشد.
هر ساله، همایش‌ها و نشست‌های علمی ملی و بین المللی در گوشه و کنار کشور درباره میراث معنوی صدرالمتالهین، یعنی «حکمت متعالیه» برگزار می‌شود، اما بزرگداشت در خور شأن برای ملاصدرا در شهر کهک به عنوان محلی که میزبان یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان و متفکران اسلامی بوده است مغفول مانده و ضرورت‌های متعددی دارد.
وجود خانه ملاصدرا در کهک به عنوان یک شخصیت برجسته در تاریخ فرهنگ و علم اسلامی و شیفته اهلبیت، می‌تواند به تقویت هویت شهر کهک و حتی هویت فرهنگی و ملی ما کمک کند و احساس افتخار را در میان مردم منطقه ایجاد کند و بزرگداشت او به ترویج و گسترش فلسفه اسلامی کمک می‌کند و نسل‌های جدید را با اندیشه‌های عمیق و نوآورانه او آشنا می‌سازد.
بزرگداشت او می‌تواند الهام‌بخش پژوهشگران و دانشجویان باشد تا به بررسی و تحقیق در زمینه‌های فلسفی و کلامی بپردازند و با بزرگداشتش، می‌توان زمینه‌های گفت‌وگوی بین‌المللی در زمینه فلسفه و عرفان اسلامی را فراهم کرد و به تبادل نظر با دیگر فرهنگ‌ها و مکاتب فلسفی پرداخت.
اندیشه‌های ملاصدرا می‌تواند به بررسی مسائل معاصر و چالش‌های فلسفی و اخلاقی کمک کند و راه‌حل‌های نوینی ارائه دهد و بزرگداشت او نه تنها به حفظ و ترویج اندیشه‌های او کمک می‌کند، بلکه به غنای فرهنگی و علمی جامعه نیز می‌افزاید.
بزرگداشت بنیان‌گذار حکمت متعالیه در کهک و استفاده از ظرفیت خانه ملاصدرا و سابقه علمی در زمینه فلسفه اسلامی می‌تواند موجب رونق و توسعه علمی و فرهنگی این شهر شود و آنرا به یک شهر شناخته شده علمی و دانشگاهی در رشته فسلفه و کلام اسلامی بدل سازد که طلاب و دانشجویان بسیاری از شهر‌های مختلف ایران و حتی دنیا را به خود جذب کند.
بزرگداشت ملاصدرا و توجه به خانه او حتی می‌تواند موجب جذب گردشگران داخلی و خارجی و به طور کلی توسعه گردشگری این شهر و به تبع آن رونق و توسعه اقتصادی این شهر شود و با توجه به نزدیکی کهک به قم و وجود مراکز و موسسات مختلف علمی و فلسفی، می‌توان با همکاری این مراکز، محافل علمی و فلسفی و همایش‌های بین المللی فلسفی مهمی را با حضور فیلسوفان و متفکران اسلامی در این شهر برگزار کرد که برای فیلسوفان اسلامی و علاقه‌مندان فلسفه و کلام نیز می‌تواند جذاب باشد.
مسئولان کجا هستند؟
اگرچه در سال‌های اخیر اقداماتی برای توجه به خانه ملاصدرا صورت گرفته است و شهردار کهک در گفت‌و‌گو‌های متعددی توجه به ظرفیت‌های مهم این خانه را از اولویت‌های خود معرفی کرده و اقداماتی را در این زمینه داشته است، اما به نظر می‌رسد که توجه و همراهی کافی در این خصوص در میان مدیران و مسوولین کهک و بویژه از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان قم وجود ندارد.
عدم تملک و عدم فضاسازی لازم برای محوطه خانه تاریخی ملاصدرا، راه دسترسی پیچیده و نامناسب برای این خانه، بسته بودن این خانه تاریخی در اکثر روز‌های هفته، عدم برگزاری برنامه‌هایی در خور شأن ملاصدرا، عدم معرفی شایسته این خانه و شخص ملاصدرا در میان مردم قم بویژه خانواده ها، عدم برگزاری برنامه‌های فرهنگی جذاب در این خانه و محوطه آن، نقش احداث مدرسه علمیه در کهک در استفاده از این ظرفیت، غیرفعال کردن دانشگاه پیام نور کهک علیرغم داشتن ساختمان، بی توجهی رسانه ملی برای ضبط برنامه‌های علمی در این محل و ... نشان می‌دهد که بسیاری از مدیران و مسوولان شهر کهک و حتی مدیران استان قم و مجموعه‌های علمی و فرهنگی گویا از بهره برداری از این ظرفیت مهم غافل هستند.
شهر حکمت و فلسفه ایران؛ لقبی برازنده برای کهک
ضروری است استاندار قم با استفاده از ظرفیت‌های ملی، حضور مجموعه‌های مهم حوزوی، علمی و فلسفی در قم و حضور شخصیت‌های فیلسوف ساکن قم همچون حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه در شورای عالی انقلاب فرهنگی که سابقه ریاست موسسه حکمت و فلسفه ایران را در کارنامه دار و نزدیکی کهک به شهر قم و منطقه پردیسان که محل سکونت بسیاری از طلاب علاقه‌مند به فلسفه است، ظرفیت مهم خانه ملاصدرا را مورد توجه جدی قرار داده و حمایت‌ها و بودجه‌های لازم را نیز در این زمینه اخذ کند تا کهک که ظرفیتی اینچنین دارد بتواند به عنوان "شهر حکمت و فلسفه ایران" لقب گیرد.
گزارش : محمدرضا قربان زاده
